Titre
Inleiding in de wijsbegeerte
Auteur
Popma, Dr. K.J.
Langue
néerlandais
Éditeur
J.H. Kok NV, Kampen, 1956
Prix
€ 4,50(Excl. toute livraison)
Détails
Gebonden, 149 bladzijden
Plus d'informations
Terecht noemt prof. Popma zijn boek, dat ik hier in het kort bespreek, een inleiding niet „tot" maar „in" de wijsbegeerte. Een inleiding tot de wijsbegeerte houdt zich bezig met de plaats die de filosofie in 't geheel der wetenschappen inneemt, met een beschrijving en verantwoording van de indelingen die men gewoon is in haar te maken en met enkele hoofdlijnen uit haar geschiedenis. Met dit alle bemoeit Popma zich ternauwernood. Hij voert zijn lezers binnen in het wijsgerig bezigzijn zelf, uitgaande van de stelling dat in de wijsbegeerte de vraag „Wat is dat?" gesteld wordt omtrent de gehele werkelijkheid; en geeft dan in uiterst beknopte vorm zijn antwoorden op deze vraag, positief, zonder zich uitdrukkelijk met anderen in gesprek te begeven. Veel boeken, vol over wijsbegeerte, worden omvangrijk vanwege hun refererende en polemische inhoud. Daarvan is hier geen sprake. Als Popma een enkele maal polemiseert moet men meestal tussen de regels lezen. Ook om deze reden telt dit boek slechts 150 pagina's.
Maar wat er op die bladzijden gezegd wordt is niet weinig; het is zelfs zeer veel, doch dikwijls in abrupte zinnen en zelfs in de vorm van aforismen, waardoor men soms moeite heeft de gang der overwegingen te volgen, hoewel men toch geboeid blijft luisteren, wanneer tenminste de lezer geïnteresseerd is bij do antwoorden op de zeer nuchtere vraag: wat is dat? Dit bezwaar heeft Popma blijkbaar voorzien als hij schrijft: „Een goed schools betoog kan eigenschappen bezitten, die de eenzijdig logisch belangstellende onaangenaam aandoen en hem doen menen dat de logische compositie niet deugt. Daar evenwel de werkers der school niet een kaste vormen dient hun betoog de nodige artistieke speelsheid te hebben, zal het nog aanhoorbaar en leesbaar zijn" (blz. 73). Als voorbeeld van de abrupte stijl: „De mens kan niet een ding worden, ook niet door de dood" (blz. 11). Voor een beetje trage en aan de stof niet gewende lezers had uitvoeriger behandeling van dezelfde materie wellicht verduidelijkend gewerkt. Maar waar was dan de puntige speelsheid gebleven? De schrijver moest kiezen; en wie hem kent en hem in het geestige „woord vooraf" de lof der onvolledigheid hoort zingen, verwondert zich over zijn keuze niet.
Prof. Popma doceert calvinistische wijsbegeerte, in opdracht van de, kort gezegd, „Stichting leerstoelen" aan de universiteiten van Groningen en Utreclu. Dit boek geeft a.h.w. verslag van zijn werk. Hij doceert niet als een wijsgeer die, ergens en terzijde, ook nog christen is; maar als een aan Gods Woord gebonden gelovige, die daardoor weet dat elk antwoord op de vraag: wat is dat? religieus bepaald is. Vandaar dat de ganse werkelijkheid voor hem geschapen werkelijkheid is en als zodanig onderworpen aan de voor haar geldende constante en apriorische structuur als uitdrukking van de soevereine wil van God. Wat boven deze structuur uitgaat: God, zijn Woord en Verbond, de religie des harten, is voor onze begripsmatige wetenschap ontoegankelijk. „De idee van een theologie als theorie aangaande God is dan ook fel onschriftuurlijk" (blz. 13).
In de structuur onderscheidt de schrijver drie momenten, die in evenzoveel hoofdstukken worden besproken: het modale, het individuele en het temporale moment, waarvan geldt: „het modale is steeds te vinden aan het individuele, het individuele steeds in de tijd" (blz. 12). In Popma's denken blijkt voortdurend zijn verbondenheid met Vollenhoven en Dooyeweerd; maar het is een dankbare verbondenheid die door haar originaliteit niet in de weg staat. Het gesprek met de voorgangers is hier, voor wie lezen kan, In volle gang; ik denk aan Popma's uilgaan van de structuuridee, aan zijn breed analogie-begrip, aan zijn bijzondere schatting van het algemeen-menselijke ambt, aan momenten in zijn kennisleer. Hoe wordt hier het praatje gelogenstraft als zou in de kring der calvinistische wijsbegeerte Dooyeweerd's hoofdwerk willen functioneren als een soort onverdraagzame dogmatiek!
In zijn „Woord vooraf" zegt prof. Popma: „Ik heb de richting van dit filosoferen zo duidelijk mogelijk vermeld. Menig geestverwant zal oordelen, dat ik daarin overdrcv°n ben geweest, en ik meen dat te kunnen verstaan; doch ik deel die mening niet". Na deze gemoedelijke woorden valt het mij gemakkelijk te zeggen, dat ik hoofdstuk V (De religie) niet alleen voor het evenwicht van 't geheel iets te uitvoerig, maar ook het meest discutabel acht. En wel omdat ik mij afvraag of hier toch niet te veel de theologie aan het woord is, tegen schrijvers bedoeling in. Ik kan b.v. Popma's onderscheiding tussen rechtvaardigverklaring en rechtvaardigmaking (blz. 102) niet lezen zonder als theoloog ongerust te worden. Zo vraag ik mij trouwens ook af of hij sterfelijkheid en dood in creatuurlijk aspect niet te veel identificeert (blz. 86). Ik wil maar zeggen: op het grensgebied van religie en theologie, waar de schrijver zich gaarne ophoudt, liggen nogal wat voetangels.
Men leze en bestudere dit boek, waarin bladzijden vol zakelijke uiteenzetting afwisselen met andere vol flitsende oorspronkelijkheid en geest. Telkens blijkt in de gebruikte voorbeelden dat de schrijver van afkomst filoloog is: zijn discussie met de theologie is overal levendig; in werkelijkheid hebben we met echt wijsgerig werk te maken dat zich tegenover de z.g. neutrale wetenschap met een zekere blijmoedige vrijmoedigheid in de strijd werpt. Moge prof. Popma's inleiding in de toekomst uitgroeien tot werken van grotere allure. Voor de „onuitstaanbare deugden" daarvan (zie „Woord vooraf") behoeven we waarlijk niet bang te zijn. (E.G. van Teylingen)
Maar wat er op die bladzijden gezegd wordt is niet weinig; het is zelfs zeer veel, doch dikwijls in abrupte zinnen en zelfs in de vorm van aforismen, waardoor men soms moeite heeft de gang der overwegingen te volgen, hoewel men toch geboeid blijft luisteren, wanneer tenminste de lezer geïnteresseerd is bij do antwoorden op de zeer nuchtere vraag: wat is dat? Dit bezwaar heeft Popma blijkbaar voorzien als hij schrijft: „Een goed schools betoog kan eigenschappen bezitten, die de eenzijdig logisch belangstellende onaangenaam aandoen en hem doen menen dat de logische compositie niet deugt. Daar evenwel de werkers der school niet een kaste vormen dient hun betoog de nodige artistieke speelsheid te hebben, zal het nog aanhoorbaar en leesbaar zijn" (blz. 73). Als voorbeeld van de abrupte stijl: „De mens kan niet een ding worden, ook niet door de dood" (blz. 11). Voor een beetje trage en aan de stof niet gewende lezers had uitvoeriger behandeling van dezelfde materie wellicht verduidelijkend gewerkt. Maar waar was dan de puntige speelsheid gebleven? De schrijver moest kiezen; en wie hem kent en hem in het geestige „woord vooraf" de lof der onvolledigheid hoort zingen, verwondert zich over zijn keuze niet.
Prof. Popma doceert calvinistische wijsbegeerte, in opdracht van de, kort gezegd, „Stichting leerstoelen" aan de universiteiten van Groningen en Utreclu. Dit boek geeft a.h.w. verslag van zijn werk. Hij doceert niet als een wijsgeer die, ergens en terzijde, ook nog christen is; maar als een aan Gods Woord gebonden gelovige, die daardoor weet dat elk antwoord op de vraag: wat is dat? religieus bepaald is. Vandaar dat de ganse werkelijkheid voor hem geschapen werkelijkheid is en als zodanig onderworpen aan de voor haar geldende constante en apriorische structuur als uitdrukking van de soevereine wil van God. Wat boven deze structuur uitgaat: God, zijn Woord en Verbond, de religie des harten, is voor onze begripsmatige wetenschap ontoegankelijk. „De idee van een theologie als theorie aangaande God is dan ook fel onschriftuurlijk" (blz. 13).
In de structuur onderscheidt de schrijver drie momenten, die in evenzoveel hoofdstukken worden besproken: het modale, het individuele en het temporale moment, waarvan geldt: „het modale is steeds te vinden aan het individuele, het individuele steeds in de tijd" (blz. 12). In Popma's denken blijkt voortdurend zijn verbondenheid met Vollenhoven en Dooyeweerd; maar het is een dankbare verbondenheid die door haar originaliteit niet in de weg staat. Het gesprek met de voorgangers is hier, voor wie lezen kan, In volle gang; ik denk aan Popma's uilgaan van de structuuridee, aan zijn breed analogie-begrip, aan zijn bijzondere schatting van het algemeen-menselijke ambt, aan momenten in zijn kennisleer. Hoe wordt hier het praatje gelogenstraft als zou in de kring der calvinistische wijsbegeerte Dooyeweerd's hoofdwerk willen functioneren als een soort onverdraagzame dogmatiek!
In zijn „Woord vooraf" zegt prof. Popma: „Ik heb de richting van dit filosoferen zo duidelijk mogelijk vermeld. Menig geestverwant zal oordelen, dat ik daarin overdrcv°n ben geweest, en ik meen dat te kunnen verstaan; doch ik deel die mening niet". Na deze gemoedelijke woorden valt het mij gemakkelijk te zeggen, dat ik hoofdstuk V (De religie) niet alleen voor het evenwicht van 't geheel iets te uitvoerig, maar ook het meest discutabel acht. En wel omdat ik mij afvraag of hier toch niet te veel de theologie aan het woord is, tegen schrijvers bedoeling in. Ik kan b.v. Popma's onderscheiding tussen rechtvaardigverklaring en rechtvaardigmaking (blz. 102) niet lezen zonder als theoloog ongerust te worden. Zo vraag ik mij trouwens ook af of hij sterfelijkheid en dood in creatuurlijk aspect niet te veel identificeert (blz. 86). Ik wil maar zeggen: op het grensgebied van religie en theologie, waar de schrijver zich gaarne ophoudt, liggen nogal wat voetangels.
Men leze en bestudere dit boek, waarin bladzijden vol zakelijke uiteenzetting afwisselen met andere vol flitsende oorspronkelijkheid en geest. Telkens blijkt in de gebruikte voorbeelden dat de schrijver van afkomst filoloog is: zijn discussie met de theologie is overal levendig; in werkelijkheid hebben we met echt wijsgerig werk te maken dat zich tegenover de z.g. neutrale wetenschap met een zekere blijmoedige vrijmoedigheid in de strijd werpt. Moge prof. Popma's inleiding in de toekomst uitgroeien tot werken van grotere allure. Voor de „onuitstaanbare deugden" daarvan (zie „Woord vooraf") behoeven we waarlijk niet bang te zijn. (E.G. van Teylingen)
Images
Leesluis
Nuis 
Verzending van boeken vindt plaats na ontvangst van de betaling. Ophalen is mogelijk na afspraak.
Wij reageren altijd binnen 24 uur na uw bestelling. Heeft u binnen deze tijd geen reactie ontvangen, dan is onze mail waarschijnlijk in de spambox terecht gekomen.
We verzenden via DPD. De tarieven voor thuisbezorging bedragen € 4,15 voor brievenbuspost, € 6,00 voor pakketten tot 1 kg en € 6,25 voor pakketten van 1 kg tot 10 kg. Voor pakketten is het mogelijk om deze af te halen bij een DPD parcelshop (bij pakketten tot 1 kg bedragen de verzendkosten dan € 5,00 en bij pakketten van meer dan 1 kg bedragen de verzendkosten dan € 5,25). Boeken worden standaard naar het huisadres gezonden, wilt u liever afhalen bij een parcelshop, dan dit graag bij de bestelling aangeven. Meerdere boeken ineens kopen scheelt verzendkosten.
De verzendkosten naar België bedragen € 7,00 thuisbezorgd.
Verzendkosten naar andere landen zijn op aanvraag.
Retourneren is mogelijk binnen 14 dagen. Retourkosten zijn voor eigen rekening.
- Tous les livres sont en état complet et normal, sauf indication contraire. De petites imperfections comme une page collée ou un nom sur la feuille ne sont pas toujours mentionnés
- Vous gérez directement cette commande avec Leesluis
- Après votre commande vous et Leesluis recevrez une confirmation par e-mail. Dans l'e-mail que vous pouvez trouver, vous pouvez trouver le nom et l'adresse de Leesluis
- L'acheteur paie les frais de livraison, sauf accord contraire
- Leesluis peut demander un prépaiement
- Boekwinkeltjes.nl essaie de rapprocher les acheteurs et les vendeurs. Boekwinkeltjes.nl n'est jamais impliqué dans un accord entre l'acheteur et le vendeur. Si vous avez un différend avec un ou plusieurs utilisateurs, vous devez le réparer vous-même. Vous indemnisez Boekwinkeltjes.nl de toute réclamation.