Titre
Een gehate minderheid: NSB'ers in Rotterdam
Auteur
Sorensen, Ronald
Langue
néerlandais
Éditeur
Speakers Academy 2003
Prix
€ 7,50(Excl. toute livraison)
Détails
Gebonden met harde linnen kaft en stofomslag met 128 pagina`s en veel foto`s in nieuwstaat
Plus d'informations
In dit boek beschrijft Sørensen de opkomst en ondergang van de NSB en zet hij de schijnwerpers op vooraanstaande Rotterdamse NSB'ers als Meinoud Rost van Tonningen, een vertrouweling van SS-leider Heinrich Himmler en fanatiek antisemiet. Met de steun van de familie Van Hoey Smith, oprichters van Arboretum Trompenburg, en de Rotterdamse districtsleider Keers kon Rost van Tonningen zich ontpoppen als de grote rivaal van de burgerlijker NSB-leider Anton Mussert.
In eerste instantie had Rost van Tonningen het vooral op de Rotterdamse burgemeester Pieter Oud gemunt. Oud was in 1938 benoemd, maar was daarvoor minister van Financiën geweest en hij had bij de benoeming van een nieuwe thesaurier-generaal Rost van Tonningen gepasseerd. Deze nam wraak door de burgemeester in redevoeringen fel aan te vallen.
Na een hint van rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart vraagt Oud ontslag, dat hem op 10 oktober 1941 eervol wordt verleend. De raadszaal ziet zwart van de uniformen, als kort daarna een vertrouweling van Mussert wordt benoemd: NSB-burgemeester Frederik Ernst Müller. De verontwaardiging is groot, als niet loco- burgemeester De Zeeuw hem de ambsketting omhangt, maar dat aan een stadhuisbode overlaat.
De NSB kende perioden voor voorspoed en tegenspoed. In Rotterdam was er een relatief grote aanhang, niet alleen omdat Mussert zich al ver vóór de oprichting van de NSB met Rotterdamse havenbaronnen verzet had tegen een kanaal van Antwerpen naar de Rijn, maar ook omdat de Duitsers in Rotterdam hun belangrijkste doorvoerhaven zagen en er dus wat aan te verdienen viel.
Mussert was onder de indruk van de succesvolle ledenwerfcampagnes. De afdeling Rotterdam had succes, ook omdat de leiding slim inspeelde op onrust in de haven en in andere bedrijfstakken.
Veel leden adoreerden nazi-Duitsland. Toch nam rond 1939 de twijfel toe over Hitlers buitenlandse politiek. Het ledental nam af. Overigens was daarop ook van invloed, dat NSB-vergaderingen verboden werden.
Na het uitbreken van de oorlog was er weer een lichte toename. Maar met het vorderen van de oorlog - en vooral vanaf 1944, toen Duitse soldaten ook in Rotterdam burgers fusilleerden uit wraak voor aanslagen van het verzet - begon bij NSB'ers het onbehagen over de geweldsspiraal toe te nemen. Sørensen komt met een genuanceerd beeld. Zo gaat hij in op Ouds opvolger, Müller, die recht in de nationaal-socialistische leer binnenkwam, maar gaandeweg waardering kreeg, ook van ambtenaren die niets met de NSB op hadden, omdat hij gewoon een aardige vent werd gevonden. Bij zijn berechting op 5 mei 1947 komen topambtenaren met verzachtende omstandigheden en wordt Müller getypeerd als een bekwaam bestuurder, zij het een naïef werktuig van zijn fanatieke secretaris, de latere NSB-wethouder Dijkhuis, die in het stadhuis tal van spionnen aanstelde en misschien de eigenlijke schuldige was achter het aangeven van ambtenaren bij de Sicherheitsdienst, de geheime politie van de SS, die politieke vijanden moest opsporen en elimineren.
In zijn boek verraadt Sørensen geen sympathie voor de NSB, maar bewaart hij een gepaste afstand. Zijn boek is een ingrijpende bewerking van de scriptie, waarop hij afstudeerde. Die geschiedschrijving is niet af. Sørensen zelf constateert dat een historisch onderzoek altijd meer vragen oproept dan het beantwoordt, een cliché dat daarom niet minder waar is. Wat zou er bijvoorbeeld gebeurd zijn, als burgemeester Oud niet gedwongen was geweest om af te treden? Had hij ook dan de belangrijke naoorlogse rol kunnen spelen, waar hij nu om bekend staat? Of was Oud dan beschouwd als foute burgemeester, handlanger van de Duitsers? ,,Het is een ahistorische vraag,'' besluit Sørensen, ,,en daarom in dit boek niet relevant, maar toch...''
In eerste instantie had Rost van Tonningen het vooral op de Rotterdamse burgemeester Pieter Oud gemunt. Oud was in 1938 benoemd, maar was daarvoor minister van Financiën geweest en hij had bij de benoeming van een nieuwe thesaurier-generaal Rost van Tonningen gepasseerd. Deze nam wraak door de burgemeester in redevoeringen fel aan te vallen.
Na een hint van rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart vraagt Oud ontslag, dat hem op 10 oktober 1941 eervol wordt verleend. De raadszaal ziet zwart van de uniformen, als kort daarna een vertrouweling van Mussert wordt benoemd: NSB-burgemeester Frederik Ernst Müller. De verontwaardiging is groot, als niet loco- burgemeester De Zeeuw hem de ambsketting omhangt, maar dat aan een stadhuisbode overlaat.
De NSB kende perioden voor voorspoed en tegenspoed. In Rotterdam was er een relatief grote aanhang, niet alleen omdat Mussert zich al ver vóór de oprichting van de NSB met Rotterdamse havenbaronnen verzet had tegen een kanaal van Antwerpen naar de Rijn, maar ook omdat de Duitsers in Rotterdam hun belangrijkste doorvoerhaven zagen en er dus wat aan te verdienen viel.
Mussert was onder de indruk van de succesvolle ledenwerfcampagnes. De afdeling Rotterdam had succes, ook omdat de leiding slim inspeelde op onrust in de haven en in andere bedrijfstakken.
Veel leden adoreerden nazi-Duitsland. Toch nam rond 1939 de twijfel toe over Hitlers buitenlandse politiek. Het ledental nam af. Overigens was daarop ook van invloed, dat NSB-vergaderingen verboden werden.
Na het uitbreken van de oorlog was er weer een lichte toename. Maar met het vorderen van de oorlog - en vooral vanaf 1944, toen Duitse soldaten ook in Rotterdam burgers fusilleerden uit wraak voor aanslagen van het verzet - begon bij NSB'ers het onbehagen over de geweldsspiraal toe te nemen. Sørensen komt met een genuanceerd beeld. Zo gaat hij in op Ouds opvolger, Müller, die recht in de nationaal-socialistische leer binnenkwam, maar gaandeweg waardering kreeg, ook van ambtenaren die niets met de NSB op hadden, omdat hij gewoon een aardige vent werd gevonden. Bij zijn berechting op 5 mei 1947 komen topambtenaren met verzachtende omstandigheden en wordt Müller getypeerd als een bekwaam bestuurder, zij het een naïef werktuig van zijn fanatieke secretaris, de latere NSB-wethouder Dijkhuis, die in het stadhuis tal van spionnen aanstelde en misschien de eigenlijke schuldige was achter het aangeven van ambtenaren bij de Sicherheitsdienst, de geheime politie van de SS, die politieke vijanden moest opsporen en elimineren.
In zijn boek verraadt Sørensen geen sympathie voor de NSB, maar bewaart hij een gepaste afstand. Zijn boek is een ingrijpende bewerking van de scriptie, waarop hij afstudeerde. Die geschiedschrijving is niet af. Sørensen zelf constateert dat een historisch onderzoek altijd meer vragen oproept dan het beantwoordt, een cliché dat daarom niet minder waar is. Wat zou er bijvoorbeeld gebeurd zijn, als burgemeester Oud niet gedwongen was geweest om af te treden? Had hij ook dan de belangrijke naoorlogse rol kunnen spelen, waar hij nu om bekend staat? Of was Oud dan beschouwd als foute burgemeester, handlanger van de Duitsers? ,,Het is een ahistorische vraag,'' besluit Sørensen, ,,en daarom in dit boek niet relevant, maar toch...''
Images
Waterman Books
Dordrecht 
Na betaling ontvangt u goed verpakt en zo snel mogelijk uw bestelling, Bij bestellingen boven de € 50,- betalen wij de verzendkosten (binnen Nederland) Als de boeken niet door de brievenbus kunnen en als pakket verzonden moeten worden via PostNL rekenen wij € 5,-
- Tous les livres sont en état complet et normal, sauf indication contraire. De petites imperfections comme une page collée ou un nom sur la feuille ne sont pas toujours mentionnés
- Vous gérez directement cette commande avec Waterman Books
- Après votre commande vous et Waterman Books recevrez une confirmation par e-mail. Dans l'e-mail que vous pouvez trouver, vous pouvez trouver le nom et l'adresse de Waterman Books
- L'acheteur paie les frais de livraison, sauf accord contraire
- Waterman Books peut demander un prépaiement
- Boekwinkeltjes.nl essaie de rapprocher les acheteurs et les vendeurs. Boekwinkeltjes.nl n'est jamais impliqué dans un accord entre l'acheteur et le vendeur. Si vous avez un différend avec un ou plusieurs utilisateurs, vous devez le réparer vous-même. Vous indemnisez Boekwinkeltjes.nl de toute réclamation.